SCHOOLKAARTEN

Door verbeterde technieken, meer gedetailleerde topografische kennis en een hogere welvaart konden in de loop van de 19e eeuw de schoolkaarten steeds groter en gedetaillerder worden. Veel schoolkaarten werden aanvankelijk zelfs te gedetailleerd om geschikt te zijn voor het gebruik op scholen. Het aantal uitgevers en uitgegeven schoolkaarten nam ook gestadig toe. Toen Joh. Ykema er in 1874 mee begon waren er ze dan ook al volop concurrentie. De eerste kaart die ze maakten was een kaart van Zuid-Holland die onder leiding van N. Brouwer in twee drukken is verschenen. Daarna nam J.J. ten Have het over  (1894) . Tot circa 1910 is er veel werk voor verzet, daarna viel het terug.

Vermeldenswaard is voorral het volgende:

Anders dan de concurenten waren de provinciekaarten niet  ingekleurd naar de grondsoorten (klei, zand,...), maar naar het bodemgebruik (grasland, bos,...). Met deze kaarten was hij zijn tijd (te) ver vooruit. Behoudens de kaart van Zuid-Holland ( 3 drukken) hebben ze slechts 1 druk gehad.

Door de waarschijnlijk relatief geringe verkoop van de schoolkaarten, de ouderdom en de kwetsbaarheid ervan zijn de schoolkaarten van J.J. ten Have tamelijk zeldzaam. De meesten zijn te vinden in het Archief van de VU en het Antiquariaat "Wereld aan de Wand" in Nijmegen.

 

 

Aardrijkskundige schoolwandkaarten J.J. ten Have
Volgnr. Titel Jaar Druk Schaal
1 Handelskaart van Europa (Toelichting met schetskaartjes voor den onderwijzer) [1904] 1 1:3.333.000
2 Nieuwe Schoolkaart van Europa <1922 1 1:3.000.000
3 Nieuwe Schoolkaart van Nederland >1905 1  
  Nieuwe Schoolkaart van Nederland 1901 2 1:200.000
  Toelichting met schetskaarten (voor den onderwijzer) f 1,-; verkleinde uitgave van de Nieuwe Schoolkaart f 0,35; op karton f 0,40)   1 1:800.000
4 Nieuwe Wereldkaart 1910 1 1:25.000000
  Nieuwe Wereldkaart [1920] 2  
  Nieuwe Wereldkaart [1929] 3  
5 Provinciekaart Drente 1908 1  
6 Provinciekaart Friesland 1908 1  
7 Provinciekaart Gelderland 1908 1 1:130.000
8 Provinciekaart Groningen 1908 1 1:100.000
9 Provinciekaart Limburg 1908 1 1:130.000
10 Provinciekaart Noord-Brabant 1908 1 1:130.000
11 Provinciekaart Noord-Holland 1908 1 1:130.000
12 Provinciekaart Overijsel 1908 1  
13 Provinciekaart Utrecht 1908 1 1:75.000
14 Provinciekaart Zeeland 1908 1 1:100.000
15 Provinciekaart Zuid-Holland 1902 1 1:80.000
  Provinciekaart Zuid-Holland -1923 2 1:80.000
  Provinciekaart Zuid-Holland 1908 1  
16 Repetitiekaart van Nederland A 1898 1 1:800.000
  Repetitiekaart van Nederland A  1904 2 1:800.000
17 Repetitiekaart van Nederland B  1898 1 1:800.000
  Repetitiekaart van Nederland B 1902 2 1:800.000
18 Schoolkaart van Europa 1887 1  
19 Schoolkaart van Europa zonder namen 1891 1  
20 Schoolkaart van Europa 1896 1  
  Schoolkaart van Europa  1901 2  
  Schoolkaart van Europa 1906 3  
  Schoolkaart van Europa -1901 4  
  Schoolkaart van Europa -1906 5  
  Schoolkaart van Europa 1913 of eerder 6  
22 Schoolkaart van Nederland 1896 1  
  Schoolkaart van Nederland 1901 2  
  Schoolkaart van Nederland 1905 3  
  Schoolkaart van Nederland 1920 4  
23 Schoolkaart van Oost-Indië 1894 1  
  Schoolkaart van Oost-Indië ca. 1900 2  
  Schoolkaart van Oost-Indië 1909 3 1:4.000.000
  Schoolkaart van Oost-Indië 1922 of eerder 4  
24 Schoolkaart van West-Indië 1900 1 1:500.000
25 Verkleinde Uitgave van de Nieuwe Schoolkaart van Nederland   1  
26 Wereldkaart (voor de lagere school) 1898 1 1:25.000.000
  Wereldkaart (voor de lagere school) 1903 2 1:25.000.000
  Wereldkaart (voor de lagere school) ca. 1910 3 1:25.000.000
A. Mout en J.J. ten Have      
2 Kaarten van Nederland ter invulling 1910-1920    

 

 

65 Toelichting bij de Nieuwe Schoolkaart van Nederland: met schetskaarten Lager en uitgebreid onderwijs       
66 Toelichting bij de handelskaart van Europa ten dienste van het onderwijs.  Lager en uitgebreid onderwijs     1904    
51 Nederlandsch Amerika. Aardrijkskundige beschrijving, tevens handleiding bij de "Schoolkaart van Nederlandsch West-Indië" ? 1 1900 ?    

Maak jouw eigen website met JouwWeb